Koncept operativnih sposobnosti ocjenjivanja i povratnih informacija NATO (Operational Capability Concept Evaluation & Feedback – OCC E&F) OS je kompleksan program i obuhvata nekoliko radnih nivoa. BiH je, kao članica Partnerstva za mir, deklarisala svoje jedinice u NATO bazen Zajedničkih snaga gotovosti/spremnosti (Pool of Forces and Capabilities), dok se kroz evaluacije (Evaluation&Feedback) posebna pažnja obraća na kapacitete jedinice, njihove standarde, obučenost, interoperabilnost i sposobnost da zajednički djeluju u sklopu multinacionalnih jedinica u NATO vođenim operacijama.
Jedan od često primjenjivanih načina ocjenjivanja borbene gotovosti deklarisanih kopnenih snaga jeste ocjenjivanje po programu „Ocjenjivanje borbene gotovosti“ - CREVAL. Sve jedinice deklarisane za NATO vođene operacije prolaze složen integracijski proces. Tokom perioda integracije jedinice prvo se provodi certifikacija, a kao završni korak, afirmacija pred ocjenjivačkim timom NATO-a. U skladu s strogo određenim pravilima ocjenjivanje optimalno traje 72 sata, a prate se i ocjenjuju brojni pokazatelji koji utiču na ukupnu borbenu gotovost - od dokumentacije i planova vježbe, dokumentacije komunikacionih sistema, stanja naoružanja i opreme koja se koristi tokom vježbe do taktičke sposobnosti jedinice.
Na taj način buduće članice NATO-a dobivaju širu spoznaju o načinu funkcionisanja u Sjevernoatlantskom savezu i susreću se s interoperabilnošću i spremnošću oružanih snaga kao imperativnom postavkom zajedničkog djelovanja u NATO savezu.
U tom cilju, u vremenu od 08. do 12.09.2014. godine na poligonu OS BiH „Manjača“ kod Banja Luke uspješno je realizovano završno ocjenjivanje (NATO evaluation 2 - NEL-2) kao posljednja provjera deklarisanih jedinica po OCC E&F iz sastava 6.pbr i br TP OS BiH.
Ocjenjivanje predstavlja krunu trogodišnjeg ciklusa opremanja i obučavanja deklarisanih jedinica, a postavljeni cilj je bio dostizanje punog stepena kompatibilnosti i interoperabilnosti za učestvovanje u NATO vođenim operacijama.
1.pješadijska četa/1.pješadijskog bataljona 6.pbr i 3.vod za uništavanje neeksplodiranih nagazno-ubojnih sredstava (NUS)/čete za uništavanje NUS-a iz sastava deminerskog bataljona brTP su nakon višednevne i sveobuhvatne provjere ocijenjene ocjenom „Borbeno spreman“ („COMBAT READY“) što ih ravnopravno svrstava među jedinice koje su dostigle visoke NATO standarde i koje su spremne za učešće u NATO vođenim operacijama u budućnosti.
Pored NATO certificiranih ocjenjivača iz OS BiH u sastavu tima za ocjenjivanje su bili i 6 oficira - ocjenjivača iz: Austrije, Gruzije, Finske i Švedske. Ispred NATO-a u ulozi monitora i posmatrača (NATO/PfP MONITORING/OBSERVER) su bili predstavnici Vrhovne komande savezničkih snaga za Evropu (SHAPE) i Združene komande savezničkih snaga iz Napulja (JFC Naples).
Tim ocjenjivača iz zemalja članica NATO/PfP kao i tim posmatrača iz OS BiH ocijenili su ove jedinice odličnom ocjenom i izrazili pohvale svim pripadnicima na pokazanoj visokoj stručnosti, osposobljenosti i motivisanosti svakog pojedinca i deklarisanih jedinica u cjelini tokom procesa ocjenjivanja.
Tešište procesa ocjenjivanja je bilo na provođenju mirovnih operacija, što predstavlja jedan od osnovnih zadataka OS BiH, definisan Zakonom o odbrani BiH. Jedinice su provjerene u zadacima uspostave baze, uspostave osmatračkih i privremenih kontrolnih tačaka, pratnji humanitarnih konvoja, patroliranja u zoni operacija, borbi protiv pobunjeničkih grupa i nasilnih demonstracija, otkrivanju, otklanjanju i unišenju NUS-a te mnogim drugim zadacima koji se postavljaju pred jedinice koje učestvuju u operacijama podrške miru.
Najbolju prezentaciju odličnog nivoa obučenosti pripadnici deklarisanih jedinica su pokazali na završnoj taktičkoj vježbi sa bojevim gađanjem (Live Fire Exercize - LFX) dana 13.09.2014.godine na kojoj su prisustvovali generali OS BiH, parlamentarni vojni povjerenik BiH gdin. Boško Šiljegović, načelnik štaba EUFOR-a brigadni general Andreas Szucs, dio vojno-diplomatskih predstavnika u BiH i veliki broj predstavnika jedinica OS BiH.
Na vježbi je demonstrirana borba protiv pobunjeničkih grupa uz izvođenje bojevog gađanja iz minobacača 60 mm, mitraljeza M2M 12,7 mm, te protivoklopnog i pješadijskog naoružanja.
Podršku vježbi su pružili i helikopteri iz Brigade zračnih snaga i PZO, kao snage koje su izvršavale zadatke izviđanja iz zraka, vertikalnog transporta i medicinske evakuacije, a prikazane su i taktike tehnike i procedure (TTP) kontrole masa i uništavanja improvizovanih eksplozivnih sredstava.
Na kraju vježbe svim pripadnicima deklarisanih jedinica OS BiH za prikazane odlične rezultate i zalaganje, kao i za odlično pripremljenu i izvedenu vježbu, čestitali su zamjenik načelnika ZŠ OS BiH za operacije general-major Mirko Tepšić, komandant OK OS BiH general major Dragan Vuković i komandant 6.pbr brigadni general Radovan Ilić.
Generali OS BiH su zajednički istakli značaj cjelokupnog ciklusa opremanja i obučavanja jedinica OS BiH deklarisanih po NATO konceptu operativnih sposobnosti sa ciljem jačanja i izgradnje stepena ineroperabilnosti OS BiH sa OS zemalja članica NATO i dostizanja visokih standarda obučenosti i osposobljenosti.
Sa zadovoljstvom i ponosom je istaknuto da su realizacijom ovog događaja OS BiH napravile mali, ali značajan, iskorak ka ispunjenju strateškog cilja BiH - punopravnog članstva u NATO savezu.
Svečana dodjela NATO certifikata navedenih ocjenjenih deklarisanih jedinica OS BiH biće izvršena na Konferenciji OCC E&F koju će NATO organizovati u oktobru 2014. godine u Beogradu, Republika Srbija.
Info- ZŠ OS BiH